fbpx
Search
Close this search box.

Akkoord op wetsvoorstel over o.a. “uploadfilter”

Om beter te kunnen inspelen op de toenemende digitalisering, is er vanuit Europa hard gewerkt aan een voorstel voor een nieuwe richtlijn over auteursrecht. Het voorstel is vooral bekend van de belasting op links en de zogenaamde “uploadfilter”.

Uit het persbericht van het Europees Parlement blijkt (echter):

  • Internetplatformen moeten vergoeding betalen aan artiesten en journalisten voor hun werk
  • Bepaalde online content, zoals memes en GIF’s, mogen vrij gedeeld worden
  • Hyperlinks naar nieuwsberichten die vergezeld zijn van “individuele woorden of korte uittreksels” mogen vrij gedeeld worden
  • Journalisten hebben recht op een deel van de inkomsten die hun uitgevers verdienen
  • Start-up-platformen zijn onderhevig aan minder strenge wetgeving
  • De nieuwe regelgeving legt geen filters op

Dit klinkt allemaal wel ok, toch? Let wel: dit is hoe het Parlement het akkoord presenteert. Het voorstel is nog niet ingestemd. Dat gebeurt naar verwachting in april. Of niet, als er genoeg weerstand tegen is of komt. Met name het laatste bullit point is aardig gespind door het EP. De wetgeving legt weliswaar geen filter op, maar het zou best kunnen dat een filter de meest voordehandliggende en logische manier is om aan de nieuwe wetgeving te voldoen. Ergo, uploadfilter.

Twee van de meest besproken wijzigingen zijn dan ook die van de link taks en de zogenaamde uploadfilter.

Artikel 11 – link tax

Artikel 11 gaat over de zogenaamde “link tax” of “linktaks”. Door middel van dit artikel krijgen de uitgevers van nieuws een recht dat lijkt op het auteursrecht. Artikel 11 geeft uitgevers het recht om zoekmachines, archiefsites en andere websites om een vergoeding te vragen als ze meer dan “enkele woorden of erg korte samenvattingen” van nieuwe verhalen overnemen.

De tekst van het artikel luidt als volgt:

Artikel 11

Bescherming van perspublicaties met betrekking tot digitale toepassingen

  1. De lidstaten verlenen uitgevers van perspublicaties de in artikel 2 en artikel 3, lid 2, van Richtlijn 2001/29/EG bedoelde rechten voor het digitale gebruik van hun perspublicaties.
  2. De in lid 1 bedoelde rechten doen niet af en zijn op generlei wijze van invloed op rechten waarin de wetgeving van de Unie voorziet voor auteurs en andere rechthebbenden ten aanzien van werken en andere materialen die in een perspublicaties zijn opgenomen. Deze rechten kunnen niet worden tegengeworpen aan deze auteurs en andere rechthebbenden en kunnen hen in het bijzonder niet het recht ontnemen om hun werken en andere materialen te exploiteren onafhankelijk van de perspublicatie waarin zij zijn opgenomen.
  3. De artikelen 5 tot en met 8 van Richtlijn 2001/29/EG en Richtlijn 2012/28/EU zijn van overeenkomstige toepassing op de in lid 1 bedoelde rechten.
  4. De in lid 1 bedoelde rechten vervallen 20 jaar na het verschijnen van de perspublicatie. Deze termijn wordt berekend vanaf de eerste dag van januari van het jaar volgend op de datum van publicatie.

Als je dus journalistieke content wil gebruiken, dan moet je daarvoor een licentie verkrijgen van de uitgever. De uitgevers krijgen daarmee praktisch gezien het recht om te bepalen hoe hun content commercieel mag worden geëxploiteerd. De regel geldt dus niet voor privégebruik en ook het delen van hyperlinks is uitgezonderd.

Wat op weerstand stuit, is dat voor iedere uiting een licentie nodig zal zijn, zelfs als deze maar uit een paar woorden bestaan. Maar wat is kort?

Voordeel voor auteurs / makers

Het voordeel voor de makers van de content is dat zij op grond van artikel 12 een stukje van de taart krijgen als de uitgever een vergoeding krijgt. Dat is wel weer mooi meegenomen.

Artikel 12

Recht op billijke vergoeding

De lidstaten kunnen bepalen dat, wanneer een auteur een recht aan een uitgever heeft overgedragen of in licentie heeft gegeven, deze overdracht of licentie voor de uitgever een afdoende rechtsgrondslag vormt om aanspraak te maken op een deel van de vergoeding voor het gebruik van het werk in het kader van een uitzondering of beperking op het overgedragen of in licentie gegeven recht.

Artikel 13: uploadfilter

De nieuwe richtlijn moet ervoor zorgen dat makers straks betaald krijgen als hun content online wordt gebruikt. Artikel 13 helpt daarbij door te bepalen dat social media-platforms, zoals Facebook, YouTube en Instagram, verantwoordelijk worden voor alle content die hun gebruikers uploaden. Artikel 13 luidt daarom als volgt:

Artikel 13

Gebruik van beschermde inhoud door aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij die grote hoeveelheden door hun gebruikers geüploade werken en andere materialen opslaan en toegang daartoe verlenen

  1. Aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij die grote hoeveelheden door hun gebruikers geüploade werken en andere materialen opslaan en publieke toegang daartoe verlenen, nemen in samenwerking met rechthebbenden maatregelen om de werking van overeenkomsten met rechthebbenden voor het gebruik van hun werken of andere materialen te verzekeren en om via samenwerking met de dienstenaanbieders te voorkomen dat op hun diensten door rechthebbenden aangewezen werken of andere materialen beschikbaar worden gesteld. Deze maatregelen, zoals het gebruik van effectieve technologieën voor herkenning van inhoud, zijn passend en evenredig. Dienstenaanbieders verstrekken rechthebbenden passende informatie over de invoering en de werking van de maatregelen, alsmede, indien van toepassing, passende verslagen over de herkenning en het gebruik van de werken en andere materialen.
  2. De lidstaten zorgen ervoor dat de in lid 1 bedoelde dienstverleners klacht- en schadevergoedingsmechanismen instellen die beschikbaar zijn voor gebruikers in geval van geschillen over de toepassing van de in lid 1 bedoelde maatregelen.
  3. De lidstaten bevorderen indien nodig de samenwerking tussen aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij en rechthebbenden door middel van dialogen met belanghebbenden om beste praktijken, zoals passende en evenredige technologieën voor herkenning van inhoud, te bepalen rekening houdend onder meer met de aard van de diensten, de beschikbaarheid van technologieën en de doeltreffendheid ervan in het licht van de technologische ontwikkelingen.

De platforms moeten alle content gaan checken op auteursrechten en aanverwante rechten. De huidige situatie wordt daarmee nu omgekeerd. Nu is de uploader verantwoordelijk voor de content op zijn kanaal en moet bijvoorbeeld YouTube iets verwijderen nadat een Notice and Takedown-verzoek (“NTD-verzoek”) is ontvangen.

NB: Passende tech wil nog niet zeggen dat een uploadfilter verplicht is.

Verschuiving van verantwoordelijkheid

De verantwoordelijkheid gaat dus verschuiven naar het platform. Het platform moet dus vooraf zelf toestemming gaan regelen voor alles wat hun gebruikers uploaden. Voor zover ze content niet kunnen beoordelen, moeten ze het tegenhouden. Het platform wordt dus zelf aansprakelijk als bepaalde content inbreukmakend blijkt te zijn. Maar, dit zou het recht niet zijn als er geen leuke uitzonderingen op de regel zijn.

De “ja, maars” op de aansprakelijkheid zijn als volgt:

  • Het platform is niet aansprakelijk als zij kan aantonen dat zij haar uiterste best heeft gedaan om een licentie te krijgen;
  • Als de rechthebbende informatie heeft gegeven over de auteursrechtelijk beschermde werken, dan moet het platform haar uiterste best doen om inbreuk hierop te voorkomen, en
  • Als de rechthebbende de inbreuk heeft gemeld, dan moet het platform er alles aan doen om de inbreukmakende content te verwijderen en ervoor te zorgen dat toekomstige inbreuken worden tegengegaan.

You spin me right ‘round, baby…

Het Parlement heeft ervoor gekozen om te benadrukken dat er geen uploadfilter verplicht wordt. Dat snap ik ook wel na alle heisa die daarover is ontstaan. Maar ja, wat dan? Praktisch gezien zullen de platforms software laten controleren op rechten. Dus toch een filter. Er is veel discussie op de software c.q. filter, omdat wordt verwacht dat de platforms geen risico gaan lopen en de filter zeer streng zullen instellen. Dit zou tot gevolg kunnen hebben dat uitzonderingen op bijvoorbeeld het auteursrecht niet door de filter komen. Denk bijvoorbeeld aan parodieën of memes. Dit kan dus een impact hebben op legaal gebruik van content en op de vrijheid van meningsuiting.

Kostbare maatregelen

Het ontwikkelen van een uploadfilter is een kostbare zaak en zal vooralsnog alleen door de grote bedrijven uitgevoerd kunnen worden. Hierdoor krijgen veel kleinere sites een vrijwel onmogelijke taak om aan artikel 13 te voldoen en zou het kunnen zijn dat zij er mee stoppen. Veel mensen verwachten dat dit leidt tot een “verarming” van het Internet. Of dat daadwerkelijk zo zal gebeuren, is nog onbekend. Natuurlijk zullen er allerlei partijen een slimme oplossing voor weten te vinden, maar afgaand op alle geluiden, zijn de meesten liever lui dan moe.

Belangrijke uitzonderingen

Daarnaast geldt dat start-ups van minder dan 3 jaar oud, minder dan 5.000.000 unieke bezoekers per maand trekken en met een omzet van minder dan € 10.000.000 per jaar niet onder deze regeling vallen. Die uitzondering vergeten de tegenstanders nog weleens te noemen. 10 miljoen is best een serieus drempelbedrag en van dergelijke partijen mag je ook wel wat verwachten, vind ik. Tot slot ook niet onbelangrijk: hoe groter het platform, hoe meer tijd, geld en moeite in het voorkomen van inbreuken moet worden gestopt.

Voor- en tegenstanders van de uploadfilter

De Europese Unie omschrijft de doelen (https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/modernisation-eu-copyright-rules) van de nieuwe richtlijn als volgt:

  1. More cross-border access to content online;
  2. Wider opportunities to use copyrighted materials in education, research and cultural heritage;
  3. A better functioning copyright marketplace.

Er zijn evenveel belanghebbenden als meningen.

Voorstanders van de filter vinden dat de platforms niet moet zeuren en alleen maar hun eigen hachje willen redden. Platforms moeten gewoon licenties afsluiten en rechten afkopen, zodat rechthebbenden hun geld krijgen en zo’n uploadfilter niet hoeft te worden ingesteld. Tegenstanders van de uploadfilter stellen zich op het standpunt dat de platforms gewoon gaan filteren en zij zijn bang dat er daardoor minder content online komt.

Werking filter

Ik denk dat de filter zelf niet het probleem is, maar dat alles valt of staat met de werking van de filter. Als de filter goed werkt en “illegale content” kan tegenhouden, dan vind ik de filter een goede maatregel om inbreuk op rechten te voorkomen. Let wel: citaten, kritieken, recensies, karikaturen en parodieën blijven gewoon toegestaan! Slipt er dan toch iets onrechtmatigs tussendoor, dan is een platform daarvoor aansprakelijk. Dat lijkt mij eigenlijk wel een redelijke tussenweg. Los van een vrijplaats voor coole content, is het Internet ook wel een plek waar inbreuk op rechten – al dan niet bewust of met kwade zin – eerder regel is, dan uitzondering.

Status en vooruitblik

De Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement zijn het eens geworden over de tekst van de nieuwe Europese Auteursrechtrichtlijn. Het volledige persbericht van de Europese Commissie staat hier: https://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-19-1151_en.htm?locale=en. Het hele voorstel is hier te lezen: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52016PC0593&from=EN. Op zich best lezenswaardig, want er wordt ook het volgende in geregeld:

Artikel 5: Behoud van het cultureel erfgoed

Artikel 7: Gebruik van werken die niet meer in de handel zijn door instelling voor cultureel erfgoed

Artikel 8: Grensoverschrijdende toepassingen

Artikel 9: Dialoog met belanghebbenden

Artikel 14: Transparantieverplichting

Artikel 15: Mechanisme voor aanpassing van contracten

Artikel 16: Mechanisme voor geschillenbeslechting

Stemming door Europese Raad en Europees Parlement

Er moet nog wel worden gestemd door de Europese Raad en het Parlement om de richtlijn definitief goed te keuren, maar dat lijkt vooralsnog meer een formaliteit. Aan de andere kant is er veel te doen over de tekst en inhoud van de nieuwe regeling, wat wellicht nog voor wat vuurwerk zou kunnen zorgen.

In april 2019 vindt de stemming in het Parlement plaats en als de richtlijn wordt ingestemd, dan duurt het nog een jaar of twee voordat de afspraken zijn omgezet in de Nederlandse wetgeving. De daadwerkelijke effecten van de richtlijn zullen dus naar verwachting pas in 2021 te merken zijn.

Gevolgen


Is het “vrije Internet” wel een groot goed wat we moeten blijven handhaven? De nieuwe regels zien er namelijk ook op toe dat de makers van content betaald krijgen voor hun werk en dat de lichtvoetige inbreuk op rechten een halt wordt toegeroepen. Verder blijft het van belang om hierover met elkaar in gesprek te gaan, om te bepalen welke waarde(n) we toekennen aan creativiteit en welke normen we willen hanteren met betrekking tot de omgang van die creativiteit. Het één zal het ander namelijk altijd bijten en als we dat gesprek niet in alle open- en eerlijkheid met elkaar kunnen voeren, dan zal de nieuwe wetgeving misschien best eens voor een vervelende nasmaak kunnen zorgen.

Laten we vooral niet alle plannen alleen maar afschieten, maar samen een oplossing bedenken voor de belangen van beide partijen. Die hele uploadfilter blijkt dus niet eens verplicht te zijn. Creativiteit inzetten om creativiteit te beschermen!

Meer weten over auteursrecht, kijk hier!

Dit bericht delen:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Reddit
Tumblr
WhatsApp
Email

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

SANDER PETIT LL.M

Contact opnemen met Sander Petit - De Dance-Advocaat
Foto: Wouter Wolfkamp (Nortoir)

RECENTE BERICHTEN

sena betalen

Sena betalen?

De factuur van Buma en Sena; daar had je even geen rekening mee gehouden in je begroting. En nu?

Veel organisatoren staan er niet bij stil dat je aan Buma en Sena moet betalen als er bepaalde muziek op je evenement wordt gedraaid. Maar moet echt je betalen en zo ja, hoeveel?

Lees verder »
artiestenovereenkomst niet vernietigbaar

Artiestenovereenkomst niet vernietigbaar – niet zo Flex voor Ronnie

RONNIE FLEX VERLIEST RECHTSZAAK TEGEN TOP NOTCH

De artiestenovereenkomst tussen rapper Ronnie Flex en Top Notch is niet vernietigbaar volgens de Amsterdamse rechtbank.

Daarnaast wordt geoordeeld dat Ronnie Flex geen mastereigenaar is van zijn tracks. Een flinke domper voor de artiest die zelf een rechtszaak startte tegen het Nederlandse hiphop-imperium.

De zaak kent een aantal overeenkomsten met de rechtszaak tussen Martin Garrix en Spinnin’ Records, maar ook een paar belangrijke verschillen. Ik bespreek ze in dit artikel en geef tips voor zowel artiesten als labels als het gaat over het checken en onderhandelen van #artiestenovereenkomsten.

Lees verder »

SOCIALS