Stichting Lira is een collectieve beheersorganisatie voor schrijvers, vertalers en freelance journalisten. Lira is er dus voor de auteurs van werken van tekstuele aard en zorgt ervoor dat hun auteursrecht beschermd wordt. Lira beheert deze auteursrechten er verdeelt vervolgens de vergoedingen aan de schrijvers die daar hebt op hebben. Niemand mag namelijk zomaar gebruik maken van jouw werk, zonder daar toestemming voor te vragen en een vergoeding voor te betalen.
Lira heeft ook banden met verschillende andere landen. Als het werk van een auteur die is aangesloten bij Lira in een ander land wordt gebruikt, zorgen de aangesloten organisaties ervoor dat deze auteurs hun vergoedingen krijgen. Lira is er dus ook voor je als je werk in een ander land is gebruikt.
Lira vs. Ziggo
Lira komt dus op voor de schrijvers die bij hen zijn aangesloten. Dat doen ze nu ook in een rechtszaak tegen Ziggo. De vraag die hier speelde is of Lira de auteursrechten van werken van tekstuele aard (zoals een script) kan uitoefenen in films die worden doorgegeven via de kabel.
Ziggo zorgt er namelijk voor dat er via de kabel programma’s en film beschikbaar zijn voor de consumenten. Lira vindt dat zij aanspraak maakt op een vergoeding voor het gebruik van de werken door Ziggo. Lira zegt dat ze van de schrijvers de openbaarmakingsrechten heeft gekregen. Ziggo is het er niet mee eens. Ziggo vindt dat de het recht om de werken openbaar te maken bij de filmproducent liggen en niet bij alle individuele makers in de film. Hierdoor zouden de makers deze rechten helemaal niet over hebben kunnen dragen aan Lira. Omdat die rechten dus al bij de filmproducent lagen. Dus zou Lira ook nooit om een vergoeding kunnen vragen. Ziggo beargumenteert dit via artikel 45d van de Auteurswet:
“Tenzij de makers en de producent van een filmwerk schriftelijk anders zijn overeengekomen, worden de makers geacht aan de producent het recht overgedragen te hebben om vanaf het in artikel 45c bedoelde tijdstip het filmwerk te verhuren en anderszins openbaar te maken, dit te verveelvoudigen in de zin van artikel 14, er ondertitels bij aan te brengen en de teksten ervan na te synchroniseren. Het vorenstaande geldt niet ten aanzien van degene die ten behoeve van het filmwerk de muziek heeft gemaakt en degene die de bij de muziek behorende tekst heeft gemaakt. Ongeacht de wijze van overdracht is de producent aan de makers voor de overdracht van rechten en de exploitatie van het filmwerk een billijke vergoeding verschuldigd. Van het recht op een billijke vergoeding kan geen afstand worden gedaan.”
Uit dit artikel blijkt dat een filmproducent de rechten overgedragen krijgt van bijna iedereen die meewerkt aan een film. De producent heeft daarom het recht om een werk openbaar te maken, tenzij de makers dit anders met elkaar hebben afgesproken. Dit zou kunnen betekenen dat Ziggo inderdaad gelijk heeft. De producent zou dan de rechten hebben en niet de scriptschrijver waar de stichting voor op komt. Lira kan dan ook geen vergoeding vragen voor deze scriptschrijver. Het Gerechtshof is het uiteindelijk eens met Ziggo.
Kun je als schrijver dan wel over je rechten beschikken?
De schrijver van het script, zou dus het recht bij de filmproducent hebben gelegd. Dit blijkt uit het artikel uit de Auteurswet die ik hierboven noemde. Het is wel de vraag of je als auteur in dit geval dan wel vrij over je rechten kan beschikken, om je belang te beschermen. Het lijkt namelijk alsof je als auteur sowieso afstand doet van je rechten. Het is enkel mogelijk je rechten te behouden, als de producent daar mee akkoord gaat. Maar het kan dus wel. Het is alleen lastig. Je moet dit afspreken met de producent.
Vragen over jouw rechten of over Lira?
Ben jij schrijver en wil jij weten wat jouw rechten zijn over jouw werk? Neem gerust contact met mij op en dan kunnen we de mogelijkheden bespreken.
