Ken je dat? Die heilige overtuiging dat jouw nieuwe project een absolute floorfiller gaat worden? De track brandt in je digitale broekzak, de duivel wil uit het doosje, de track moet gereleaset worden. Maar waar? Ik hoor, lees en zie veel producers kampen met deze vraag. Een eigen platenlabel oprichten is dan vaak de oplossing en dat trekt ook weer andere producers aan. De inschrijving bij de Kamer van Koophandel is zo geregeld, een goede boekhouder ook, maar de contracten met artiesten, zijn andere koek. Daarom geef ik in deze column een aantal tips over hoe je jouw platenlabel een stabiele juridische basis geeft.
Auteursrecht en naburig recht
Belangrijk om je te beseffen is het verschil tussen auteursrecht en naburig recht. Auteursrecht is het recht van de bedenker van muziek, zoals de beats of de tekst. Naburig recht is kort gezegd het recht van uitvoerend kunstenaars en van degenen die de tracks opnemen. Als label heb je dus met name te maken hebt met het naburig recht, omdat het gaat over opnamen of “fonogrammen”. De afgemixte opname heet in jargon de master. Het is van essentieel belang dat jij de opname- en masterrechten juridisch gezien mag exploiteren. Daarbij is het belangrijk dat je de afspraken van tevoren goed op papier vastlegt en wel om twee redenen:
- Om de muziekrechten van een ander te mogen exploiteren, moet je deze rechten overgedragen krijgen of deze via een al dan niet exclusieve licentie mogen gebruiken. Overdracht van auteursrecht en (exclusieve) licenties moeten op schrift gebeuren.
- Als je de afspraken van tevoren vastlegt, dan heb je later een handvat om je aan vast te houden.
Kern van het platenlabel-contract
In de kern zal jouw contract met de artiesten er op neer komen dat jij als platenlabel toestemming van de artiesten krijgt, op grond waarvan jij hun opnamen kan exploiteren. Hier staat tegenover dat jij de promotie en distributie van de tracks zal verzorgen en na aftrek van de kosten, de daarvoor verkregen vergoeding met de artiest deelt. Hoe die verdeling eruit ziet, dat is aan jullie.
Vijf tips
Waar je verder onder andere aan moet denken:
- Leg duidelijk vast wat je precies gaat doen, op welk grondgebied en voor hoe lang. Als je meer gaat doen dan alleen de distributie, dan is wellicht een sunset clausule op zijn plaats. Hiermee krijg je ook na het einde van de overeenkomst nog een percentage van de inkomsten van de artiest.
- Spreek af wat de verplichtingen van de artiest zijn. Daarbij kun je aandacht besteden aan een minimum aantal te maken tracks, de exclusiviteit en uiteraard de overdracht van of licentie.
- Als label moet je de rechten, dus ook de handelsnaam, het eventuele merkrecht en bijvoorbeeld het portret van de artiest kunnen gebruiken ter promotie.
- Zorg dat de artiest garandeert dat het zijn eigen werk is, of dat hij of zij toestemming heeft verkregen voor het gebruik van samples en het maken van remixen en dat de werken niet eerder zijn uitgegeven. De artiest moet daarvoor een vrijwaring afgeven.
- Een bepaling waar ik vaak problemen mee zie, is de definitie van een release. Zo was er een artiest die een track had gemaakt. De track was echter nog niet af. Toch draaide zij de plaat om hem te testen. Later verbrak zij de overeenkomst met haar label en bracht de plaat bij een nieuw label uit. Guess what? Het werd een hit. Het was in dit geval onduidelijk of de proefversie als release had te gelden. Was dat wel zo, dan viel het nummer onder de deal en kon het label dus cashen. Als de proefversie niet onder de definitie van een release viel, dan hoefde de artiest haar rechten niet aan het label over te dragen en was zij vrij om de plaat ergens anders uit te brengen. Als label baal je in dat laatste geval natuurlijk flink. Het toont aan hoe precies de formulering van contract moet zijn en dat zorgt ervoor dat labeldeals ingewikkelde, maar interessante contracten zijn!
Ik kan in een korte column lang niet alle juridische aspecten van een label bespreken, maar bovenstaande punten zijn vaak onderwerp van discussie en daarom belangrijk om alvast over na te denken. Laat je me weten wat de eerste release wordt?
Deze column verscheen eerder in DJ Mag NL.