fbpx
Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Bootlegs, remixen, samples en muziekrechten

De fora staan er vol mee, SoundCloud en YouTube puilen uit en dan hebben we het nog niet gehad over zippyshare en consorten: remixen en bootlegs. De scheidslijn tussen een remixen en een bootlegs is flinterdun, maar vanuit juridisch oogpunt van groot belang.

Definitie van een bootleg

Wikipedia omschrijft de bootleg als volgt:

Bootleg is een begrip met verschillende betekenissen.

Letterlijk is het de schacht van een laars, waarin dingen werden verborgen om te smokkelen. Dit gaat terug tot de 17e eeuw, maar werd vooral bekend door de Amerikaanse drooglegging in de jaren 1920, toen het maken en verhandelen van alcoholische drank was verboden. Zo werd bootleg een begrip voor iets illegaals, te beginnen met de verkoop van alcoholische dranken waarvoor geen belastingen betaald zijn. De term bootleg wordt sindsdien veelal gebruikt voor op illegale wijze vervaardigde of bemachtigde producten.

  • In de muziekindustrie wordt de term ‘bootleg’ op drie verschillende manieren gebruikt:
  1. een onofficiële opname, die vaak tegen de wil van artiest of platenfirma op de markt verschijnt. Vaak zijn dit illegale liveopnamen van concerten of ongebruikte/alternatieve versies van studiotracks, al zijn er bands zoals de Grateful Dead, Nine Inch Nails en The Black Crowes die het uitwisselen van concertopnamen tussen liefhebbers juist stimuleren.

  2. het uitbrengen van bestaande opnamen welke op dat moment niet meer officieel verkrijgbaar zijn of uitverkocht op geluidsdrager (lp, cd, cassette, dvd) door derden die daar niet de licentie voor bezitten. Ook in de klassieke muziekwereld komt dit voor, al is de benaming bootleg daar niet gebruikelijk.

  3. de praktijk van deejays om (delen van) twee of meer muziekstukken door elkaar draaien van en zo een nieuw nummer te creëren.[1] Aan het einde van de jaren negentig werd dit een ware rage, onder meer door het MTV-programma MTV Mash (waarin ook de clips gemixt werden) en het succes van bootleg-dj’s als 2 Many DJs en Ben Liebrand. Een duidelijk voorbeeld hiervan is Kylie Minogues Can’t Get Blue Monday Out Of My Head hier werd haar Can’t Get You Out of My Head verenigd met Blue Monday van New Order. Deze muziekvorm is nauw gerelateerd aan de samplecultuur binnen hiphop en hedendaagse popmuziek.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bootleg

Onstaan en betekenis van de bootleg

Het fenomeen bootleg ontstond zo rond 1969. Clinton Heylin deed onderzoek naar de geschiedenis van de bootleg en noemde het een vorm van ongeorganiseerde misdaad. Ah, dit is dus de kern van het fenomeen, een bootleg is namelijk illegaal. Met de jaren is de term wel wat van kleur verschoten. Waar het eerst een ongeautoriseerde opname van bijvoorbeeld een optreden was of een verzameling muziek die zonder toestemming was uitgebracht, is de bootleg nu verworden tot een uitgebrachte bewerking van een nummer, zonder toestemming van de rechthebbenden.

Bootlegs

Voor zo’n bewerking is toestemming van de rechthebbenden nodig. Ik heb in 2011 mijn afstudeerscriptie geschreven over dit onderwerp en uit mijn onderzoek bleek onder andere dat onbekend was bij wie je waarvoor toestemming moet vragen en dat toestemming vragen veel moeite kostte. Veel producers gingen daarbij nogal prat op het feit dat zij aan het bootleggen waren; het hoorde erbij. De bootleg was een hoeksteen van de dancescene.

Problemen voorkomen bij remix

Als dj ben ik het daarmee eens, als advocaat moet ik een kleine nuance aanbrengen en geef ik graag een voorzet om je zaken wél netjes te regelen. Dat voorkomt gezeur achteraf. Om goed te begrijpen bij wie je wat moet vragen, leg ik je kort uit hoe en waarop de Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten van toepassing zijn.

Auteursrecht op remix

Auteursrecht gaat over de tekst en de compositie van muziekwerken. Als rechthebbende mag je jouw muziek exploiteren, dat wil zeggen openbaar maken en verveelvoudigen. Onder dat verveelvoudigen valt ook het wijzigen van een muziekwerk, een remix maken dus. Voor het legaal maken van die remix heb je dus toestemming nodig van de auteursrechthebbenden. Dat kan de componist of tekstschrijver zijn, maar ook een muziekuitgever.

Naburig recht op remix

Het naburige recht is er voor de uitvoerend artiest en de zogenaamde fonogrammenproducent, ofwel degene die een nummer voor het eerst opneemt en daarmee de master maakt. Als producer die zelf inspeelt in Ableton en opneemt, ben je zowel uitvoerend artiest als fonogrammenproducent. Als iemand van een track van jou een remix wil maken, dan heeft hij jouw toestemming nodig als uitvoerend artiest en als mastereigenaar. Soms ligt dat recht bij de artiest, soms bij een platenlabel.

Win-Win

Bootlegs maken is niet zonder risico. De rechthebbenden kunnen optreden tegen de verspreiding ervan en jouw track offline halen, maar ze kunnen ook juridische stappen ondernemen. De inbreuk is al snel gegeven en de schadevergoeding kan hoog oplopen. Zonder toestemming kan je de bootleg ook niet registeren bij Buma/Stemra en loop je inkomsten mis. Maak dus een deal met de rechthebbenden, zodat je samen de spreekwoordelijke taart vergroot en een win-win situatie creëert waar iedereen baat bij heeft; meer en legale muziek en inkomsten voor alle partijen.

Wil je meer weten over bootlegs, remixen en het gebruik van samples? Lees hier meer of neem direct contact op.

DJ Mag NL

Deze column verscheen eerder in DJ Mag NL editie #32, releasedatum 04-04-2017.

Dit bericht delen:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Reddit
Tumblr
WhatsApp
Email

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

SANDER PETIT LL.M

Contact opnemen met Sander Petit - De Dance-Advocaat
Foto: Wouter Wolfkamp (Nortoir)

RECENTE BERICHTEN

#respectthecreators

#RespectTheCreators: hoe zit het precies met persoonlijkheidsrechten van muziekproducers op sociale media?

#RespectTheCreators is een campagne die opkomt voor de rechten van muziekproducers op sociale media met betrekking tot naamsvermelding. Los van de ethische gedachte achter de campagne, ondersteun ik dit initiatief op juridisch vlak. Wil je meer weten over deze campagne en over de persoonlijkheidsrechten van muziekproducers op sociale media? Lees dan dit artikel!

Lees verder »

SOCIALS