Op de dag voor Kerstmis heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden uitspraak gedaan in het hoger beroep van de zaak tussen Martin Garrix, Spinnin’ Records en MusicAllStar Management (“MAS”).
Martin Garrix versus Spinnin’ Records en MAS
Martijn Garritsen, zoals Martin Garrix in real life heet, tekende op zijn 16e bij de bedrijven van Eelko van Kooten. Na een tijdje begon dat te schuren en spande team Garrix een rechtszaak aan tegen Spinnin’ en MAS. De dj vond dat er sprake was van misleiding en dat team Van Kooten zijn belangen had behartigd. Hij beëindigde daarom de contracten zo’n beetje op alle mogelijke manieren en smeet daarmee de knuppel in het hoenderhok.
Rechtszaak Garrix in eerste aanleg
De rechtbank had in ‘eerste aanleg’ geoordeeld dat Martijn zijn contracten met het label en management terecht had vernietigd. Spinnin’ en MAS waren het daar niet mee eens. Zij gingen daarom in hoger beroep. In die hoger beroep-zaak is dus nu uitspraak gedaan. In zo’n hoger beroep gaat het Gerechtshof of ‘Hof’ kijken of de rechtbank wel tot het juiste oordeel is gekomen.
Oordeel Hof in hoger beroep
Het Hof is het niet eens met de uitspraak van de rechtbank. Het belangrijkste punt daarbij is dat het Hof vindt dat niet kan worden gezegd dat de dj bij het aangaan van de contracten met Spinnin’ en MAS verkeerd is voorgelicht of bewust op het verkeerde been is gezet. Garrix werd bij het aangaan van de contracten bijgestaan door zijn vader, die weer de hulp had ingeroepen van een gespecialiseerde jurist en advocaat. Er was ook over de contracten onderhandeld. Garrix werd verder niet gedwongen om bij Spinnin’ te tekenen. Van bedrog en misbruik door omstandigheden door Spinnin’ cs is al helemaal geen sprake.
Onredelijke verlenging door eenzijdige optie
Dat is dus flink balen voor Garrix. Hij gaat echter niet helemaal met lege handen naar huis. Het Hof vindt het namelijk wel onredelijk dat in de contracten een optie stond om deze met 2 jaar tegen dezelfde voorwaarden te verlengen. De gestegen populariteit en het grote commerciële succes van Martin Garrix speelt hierbij een belangrijke rol. Dit oordeel van het Hof is belangrijk, omdat die verlenging dus niet is gaan gelden. De overeenkomsten zijn daardoor eerder geëindigd. Eerder eindigen, betekende minder aftikken voor de dj, dus daar zat een kleine winst in voor hem.
Aftikken: de managementvergoeding voor MAS
Garrix moet verder nog wel een deel van de managementvergoeding aan MAS betalen. Hij had deze vergoeding ‘opgeschort’. Dit betekent dat hij de vergoeding niet meer heeft betaald, omdat hij van mening was dat MAS haar werk niet goed deed. Het Hof vindt dat dat niet terecht was en dus moet hij die vergoeding alsnog betalen.
Fonogrammenproducent
Waar de dj wel weer een ronde wint, is over wie er als fonogrammenproducent heeft te gelden. Het Hof sluit zich hierbij voor het grootste deel aan bij het oordeel van de rechtbank, al krijgt de rechtbank wel een kleine veeg uit de pan, omdat zij wat verkeerde punten in haar oordeel zou hebben betrokken. Het maakt het oordeel niet anders, maar het mag toch wel even gezegd worden, vond het Hof. Waar dit precies om ging en wat het belang daarvan is, zal ik later uitleggen.
Als je je nu alvast wil verdiepen in masterrechten; check dan dit artikel dat ik samen met Simon Kroon heb geschreven.
Groei YouTube-kanaal Spinnin’
Alsof het een spannende kickboxwedstrijd is (niet die van Rico en Badr, want die duren maar heel kort), verliest de dj het van Spinnin’ op de vraag of Garrix een vergoeding zou moeten krijgen voor de waardegroei van het YouTube-kanaal van Spinnin’. Het Hof vindt dat hij daar misschien wel aan heeft bijgedragen, maar dat maakt hem nog niet gerechtigd tot een deel van die inkomsten. Daar ben ik het ook wel mee eens. Stel je voor dat Mariah Carey aanspraak zou maken op de waardestijging van alle kerstradiostations, omdat ze ‘toevallig’ van All I Want For Christmas zouden draaien, dat gaat wat ver.
Proceskosten
Omdat in the end beide partijen evenveel gelijk als ongelijk hebben gekregen, heeft het Hof bepaald dat iedere partij zijn eigen (proces)kosten moet dragen. Dat is best balen, want die kosten kunnen (zeker in hoger beroep) flink oplopen. Als je door een rechter in het gelijk wordt gesteld, dan bepaalt de rechter daar vaak bij dat de andere partij in ieder geval een deel van jouw kosten moet betalen. Bij zaken die over intellectueel eigendom gaan, is dat meestal het hele bedrag, bij zaken die over contracten gaan, is dat een gedeelte ervan.
Maar goed, tot zover deze verkorte weergave van de zaak.
Lessen voor managers, labeleigenaren en producers
Er zijn tachtigduizend lessen te trekken uit de samenwerking tussen partijen, uit wat de rechtbank heeft geoordeeld en uit het oordeel van het Hof over het oordeel van de rechtbank. Ik zou er denk ik 3 dagen mee kunnen vullen, maar heb mij voor het gemak hier even beperkt tot een aantal bullit point die volgens mij het belangrijkst en/of makkelijkst toepasbaar zijn in de praktijk. Here we go.
Manager (maar dit geldt in sommige gevallen ook voor boekers)
- Neem een stappenplan in je contract op voor als het misgaat. In rechtsoverweging 4.15 staan een aantal passages uit het contract van MAS en Garrix opgenomen. Zo kun je lezen dat er 1 artikel speciaal is gewijd aan de beëindiging van de overeenkomst. In dat artikel (7.2) is opgenomen dat er in geval van niet-nakoming een aangetekende brief moet worden verzonden met daarin een gedetailleerde omschrijving van de vermeende wanprestatie en een hersteltermijn van 8 weken. Als de ‘wanprestatie’ dan nog steeds niet is hersteld, dan moet wederom per aangetekende brief ‘in verzuim’ worden gesteld. Pas dan kan de overeenkomst worden beëindigd. Deze regeling is anders dan in de wet staat (maar wel toegestaan). Als de wettelijke regeling zou worden gevolgd, zou eerder kunnen worden beëindigd. Dat kan voor jou als manager ongunstig zijn.
- Wees scherp, lees scherp. In de contracten van Spinnin’ en MAS stonden veel bepalingen met bewoordingen als ‘mag’ of ‘kan’ of ‘heeft het recht om’. Dit zijn rechten en geen verplichtingen. Wees je bewust van het onderscheid en probeer 3 stappen vooruit te denken. Rechten en verplichtingen mogen niet met elkaar worden verward. Dit soort kernwoorden zijn vanaf nu het moment waarop er bij jou een rood lampje gaat branden.
- Zoek in het handelsregister van de Kamer van Koophandel op met wie je zakendoet. Rechtsoverweging 7.43 e.v. gaan over het afromen van royalties door Spinnin’, omdat de feitelijke exploitatie van de muziek van Martijn zou plaatsvinden door Rodeo Music en Doorn Music. Hierdoor zouden er royalties worden afgeroomd. Het Hof neemt daar wel een aparte beslissing. Zij stelt dat er geen sprake van was, omdat de verkoop van compilatie-cd’s door deze partijen te onbeduidend was. Betekent dit dat als het een grotere verkoop was geweest, dat er dan wel sprake was van afromen? Dat is gek, want niet de hoeveelheid, maar de handeling zelf ziet op afromen. Je kan niet een beetje stelen. Check dus goed of zo’n exploiterende partij ook echt een ander bedrijf is of slechts een handelsnaam van je wederpartij. Dit kan grote invloed hebben op de royalties van jouw artiest en dus op jouw vergoeding als manager.
- Ken de wet (op hoofdlijnen). Een beroep op het auteurscontractenrecht heeft de dj in deze zaak veel geholpen. Als manager moet je de voelspriet zijn op dat gebied. Ken de regels en wetten dus op hoofdlijnen en weet wat je niet weet. Schakel hulp in voor wat je niet weet. Het is beter om dat soort zaken goed geregeld te hebben en niet zelf wat aan te klooien. Zo zie ik soms mensen op Facebook dingen roepen over rechten waar mijn nekharen recht van overeind gaan staan. Het erge is dat die berichten weer worden gedeeld. Zo worden dus fabels en geruchten de wereld in geholpen, met de kans op schade of gemiste kansen tot gevolg. Schoenmaker blijf bij je leest! Het rechtskader hoort tot het werkveld van advocaten en juristen, net zoals belastingen tot het werkveld van accountants en fiscalisten behoren.
- Auteurscontractenrecht. Nog een bijzonder oordeel van het Hof; het auteurscontractenrecht ziet in het geval van Garrix óók toe op de managementovereenkomst met MAS. Dat is in zekere zin ongebruikelijk, omdat het auteurscontractenrecht grotendeels gaat over exploitatieovereenkomsten. Je zou daarbij in eerste instantie denken aan het platencontract, maar omdat er in deze zaak grote verwevenheid bestaat, is er dus een soort reflexwerking.
Platenlabel (en voor het grote deel is ook relevant voor uitgevers)
- Voorkom onduidelijkheid over de royalty basis. Dit scheelt gedoe en met name een goede of slechte reputatie.
- Als een andere partij exploiteert, windt daar dan geen doekjes om. Vestzak-broekzak transacties kunnen voor problemen zorgen als je dat doet om geld af te romen. Eerlijkheid duurt het langst. They will find out!
- Let op met het doen van mondelinge toezeggingen. Deze kunnen verkeerd worden begrepen door een artiest of belangenbehartiger. Hoe duidelijker de deal, hoe minder zorgen.
- Ken de wet (op hoofdlijnen). Als platenlabel heb je met muziekrechten te maken. Die rechten vloeien voort uit de Auteurswet (voor uitgevers) en met name de wet op de Naburige Rechten (voor labels). Er zijn zoveel contracten in de muziekindustrie omdat de wet bepaalt dat de overdracht of exclusieve licentie van die rechten per ‘akte’ moet gebeuren. De wet bepaalt daarnaast op een aantal onderwerpen wat je allemaal wel en wat niet mag afspreken. De meest recente wijzigingen op dat vlak zijn vastgelegd in de Wet Auteurscontractenrecht. Als je toch afspraken maakt in strijd met die Wet, dan kunnen die afspraken en mogelijk een heel contract ongeldig worden verklaard. Dat wil je natuurlijk niet. Kijk in dit kader vooral eens naar artikel 25 en verder van de Auteurswet.
- Claim wat van jou is. De fonogrammenproducent is degene die een fonogram voor het eerst ‘vervaardigt of doet vervaardigen’, zo staat in de Wet op de naburige rechten. Het doel van de bescherming van de fonogrammenproducent is het terugverdienen van (bijzonder hoge en riskante) investeringen. Dat recht en die bescherming komt toe aan de partij die de verantwoordelijkheid heeft genomen voor de eerste vastlegging van een opname. Dat hoeft géén financiële of economische verantwoordelijkheid te zijn, maar kan ook om een technische, organisatorische of artistieke verantwoordelijkheid gaan. Het gaat dus niet alleen om het dragen van een financieel risico! Het Hof tikt de rechtbank op de vinger, omdat zij had geoordeeld dat het met name een financiële afweging is. Die uitspraak is getoetst aan de mening van allerlei professoren en internationale wetten en verdragen en blijkt dus een fout kader te schetsen. Remixen gelden niet als nieuwe opnames overigens! Er ontstaat dus geen nieuw masterrecht op een opname, omdat het moet gaan om de eerste vastlegging van geluid. Maar wat nou als twee opnamen worden samengevoegd tot een nieuwe remix? Is er dan een soort gedeeld mastereigenaarschap? Daarover begrijpt het Hof misschien nog te weinig van dancemuziek, maar het zou wellicht kunnen, naar mijn bescheiden mening.
Producer (artiest / dj / producer)
- Neem duidelijke verplichtingen voor het management op. In de MAS-overeenkomst staat met stevige bewoordingen wat MAS in de kern moet doen. MAS moest er bijvoorbeeld alles aan doen en niets laten om de dj te vertegenwoordigen, coachen, etc. met als doelstelling om de dj binnen de duur van de overeenkomst een succesvol artiest te maken. Dat is een stuk beter dan “het management zal z’n best doen om er wat van te maken, maar garandeert niets”. Het is aan te bevelen om dit niet alleen in de kern, maar ook specifiek te omschrijven. Dus wát het management precies gaat doen om het doel te bereiken. Schrijf dat SMART op.
- Heb je wel echt een management nodig of is een label misschien genoeg? De vader van Martijn heeft voor het aangaan van de overeenkomsten contact opgenomen met de juriste van Universal. Zij zei dat het niet noodzakelijk was om zowel een management als label te tekenen. Daarbij stond (gelet op de toen nog jonge carrière van Garrix) het management met name im frage.
- Er kan sprake zijn van belangenverstrengeling tussen management en label als deze partijen dezelfde eigenaar hebben. Van de manager kan niet worden verwacht dat hij (bij later te sluiten overeenkomsten) flink met zichzelf gaat onderhandelen. Zoek dus op met wie je zaken doet, wat de belangen zijn, hoe de geldstromen lopen en kijk dan hoe het plaatje er in z’n geheel uitziet.
- Maak afspraken over data van sociale media en bijvoorbeeld een (winst)aandeel in een YouTube-kanaal. Data is het nieuwe goud! Het helpt jou met gerichte marketing. Als je weet wie jouw fans zijn, dan kun je jouw content daarop aanpassen.
- Houd een duidelijke boekhouding bij. Garrix stelde in deze zaak dat hij ‘aanzienlijke productiekosten’ had gemaakt, maar hij heeft dit niet verder onderbouwd. Daar gaat je argument / stelling dus. Reken bijvoorbeeld studiohuur, houd een urenstaat bij, bewaar je bonnetjes en bekijk per project wat je hebt besteed. In samenwerkingen kun je dit soms als kosten ten laste van de bruto-inkomsten opvoeren, of in ieder geval bewijzen.
Algemeen
- Speel het spel volgens de regels. In rechtsoverweging 2.3 oordeelt het Hof dat Spinnin’ bepaalde stukken te laat heeft ingediend. Het Hof laat de stukken daarom niet toe in de procedure. Een gemiste kans!
- Geen bewijs, geen zaak. Zonder bewijzen kom je er niet. Het Hof oordeelde in deze zaak best vaak dat is niet nader onderbouwd was, niet feitelijk bewezen of dat er geen bewijs voorhanden was voor een bepaalde stelling. Het kwam voor mij eigenlijk zo vaak voor dat het opviel… Ook is er meermaals niet de juiste procedure gevolgd, bijvoorbeeld bij de beëindiging van de overeenkomst (zie 7.2 van het contract en rechtsoverweging 7.73). Een beetje slordig. Hierbij geldt de hoofdregel uit artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering: wie stelt moet bewijzen (eigenlijk; wie zich op een rechtsgevolg beroept, moet dat bewijzen).
- Theorie versus praktijk. In de Spinnin’ + MAS / Garrix-zaak wordt vaak gerept over ‘onredelijk bezwarende bedingen’, bepalingen die eigenlijk niet door de bocht kunnen. Het Hof oordeelt op een groot aantal van die aantijgingen dat het in dit geval niet onredelijk is geweest, omdat een bepaalde omstandigheid c.q. handeling zich niet heeft voorgedaan. De deur staat daarmee op een kier; als Spinnin’ en/of MAS de beschuldigingen van Garrix wél hadden gedaan, dan was het oordeel van het Hof waarschijnlijk anders geweest. Denk hierbij aan het onbeperkt kosten in rekening brengen ten laste van de bruto-inkomsten en het afromen van inkomsten.
- Korte contracten versus afwijken van de wet. Je kan een redelijk kort en sharp contract gebruiken waarmee je alleen de feitelijke deal vastlegt. Voor de rest kun je dat terugvallen op wat er in de wet staat over het aangaan en verbreken van contracten, boekhouden, toepasselijk recht, etc. Je contract wordt daardoor een stuk korter en leesbaarder, máár dan moet je wel weten wat er in de wet staat. De tussenweg is dat je een contract gebruikt dat alles omschrijft (met het risico dat je soms onbewust afwijkt van de wet) of je gaat er helemaal voor en gaat eigen regelingen creëren, zoals de beëindigingsregeling van Garrix met vastgelegde termijn en formaliteiten voor het ingebrekestellen en zelfs het kennisgeven van het intreden van verzuim.
- Weet wat je niet weet. Er zijn specialisten die je kunnen helpen met jouw bedrijfsvoering, zowel als manager, label als artiest. Dat hoeft niet altijd bakken met geld te kosten, maar kan je vooral bakken met geld besparen. Een kort belletje of company check of je alle zaken op de rit hebt, kan veel problemen voorkomen. Stel je voor dat je een huis bouwt op een slechte fundering, dat is gewoon wachten op gedonder. Met jouw bedrijf is het net zo. Ik vind het leuk om je te helpen en het geeft mij een kick als ik kan bijdragen aan jouw succes. Check hier een lijstje met ambitieuze cliënten die je voorgingen.
The end?
Is dit het einde van het geschil tussen Martin Garrix en Spinnin’ cs? Nee, niet per se. Beide partijen kunnen nog in ‘cassatie’ gaan. Dat is een soort hoger beroep op het hoger beroep. De Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan in Nederland, gaat dan nog een keer naar de zaak kijken. Maar, dan niet zozeer naar de feiten, maar naar de toepassing en uitleg van het recht. Wordt (misschien) vervolgd dus…
Hopelijk weet je nu niet alleen waar de zaak tussen Martin Garrix en Spinnin’ + MusicAllStars Management over ging, maar heb je ook wat geleerd over rechten, contracten en de juridische aspecten van de dance-industrie. Ik denk dat kennis van de wet zorgt voor bewustzijn over je rechten. Bewustheid van je rechten, zorgt ervoor dat je inkomstenstromen kan herkennen en daar afspraken over kan maken. Duidelijke afspraken leiden tot helderheid over inkomsten. Meer inkomsten leidt tot meer vrijheid en meer vrijheid leidt tot meer creativiteit. Wil je weten hoe ik jou hiermee kan helpen? Neem gerust contact op.
Ik zou het tot slot enorm op prijs stellen als je dit bericht deelt, zo hebben we er allemaal wat aan. Op naar een betere, eerlijkere en mooiere muziekindustrie!
UPDATE: De advocaat-generaal heeft zijn mening gegeven over de zaak. Deze zogenaamde “conclusie” lees je hier. De conclusie van de “A-G” is een soort advies aan de Hoge Raad, de hoogste rechtsinstantie van ons land. Waarschijnlijk neemt de “HR” de conclusie van de AG over. Als er een uitspraak komt van de HR zal ik jullie daar uiteraard over op de hoogte houden.