Ze kunnen je redden of je ondergang betekenen… Tudududummm. Nee, maar serieus; de ‘kleine lettertjes’ zijn bedoeld om voor de gebruiker ervan meer zekerheid te creëren over de uitvoering van een overeenkomst. Zoals de naam al doet vermoeden zijn het dus niet de specifieke voorwaarden die toezien op een bepaalde samenwerking. Het zijn de algemene voorwaarden voor het zaken doen met degene die de voorwaarden hanteert.
“Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden” – check!
In times of crisis spelen algemene voorwaarden misschien nog wel een grotere rol dan verwacht. Het kan de reddingsboei zijn waar je je als onderneming aan kan vastklampen (naast je verzekering en contracten natuurlijk), maar het kan ook in je nadeel werken – bijvoorbeeld als je zomaar hebt ingestemd met voorwaarden en ze niet eerst hebt gelezen… Herkenbaar zeker? Gewoon het vinkje aangevinkt en doorgegaan met het maken van afspraken of het afnemen van een bepaalde dienst. Risky business, want algemene voorwaarden zijn er over het algemeen niet om jouw belangen te beschermen, maar die van de partij waarmee je een verbintenis aangaat.
Bedoeling algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn voorwaarden die zijn bedoeld om deel uit te maken van meerdere overeenkomsten. Het mag daarbij niet gaan om afspraken die toezien op de kern van een overeenkomst, zoals wat je precies koopt of afspreekt, de prijs en bijvoorbeeld de levering. Op een bepaalde boekingsovereenkomst voor één optreden, kun je dus je algemene voorwaarden van toepassing verklaren. In dat geval is de kern van de overeenkomst: de gage, de tijd en locatie van het optreden en een eventuele rider.
Handige bepalingen uit algemene voorwaarden
In je algemene voorwaarden kun je jouw bedrijf dus beschermen door er bijvoorbeeld regels in op te nemen over betalingen, oplevertermijnen, een annuleringsregeling, boetes, gebruik of overdracht van IE-rechten, uitsluiting van aansprakelijkheid, risico’s (bijvoorbeeld vanwege overheidsmaatregelen in verband met het coronavirus), garanties, wat te doen bij geschillen en ga zo maar door.
Toepassing
Als gebruiker van algemene voorwaarden heb je een zogenaamde informatieplicht. Deze plicht houdt in dat je de wederpartij een redelijke mogelijkheid moet geven om van jouw voorwaarden kennis te nemen. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden moet namelijk worden overeengekomen. Je moet daarom zo snel mogelijk verwijzen naar algemene voorwaarden. Bijvoorbeeld in een offerte in andere documentatie die aan de potentiële wederpartij wordt verstrekt. Doe dit bij voorkeur in combinatie met een verwijzing naar de voorwaarden onderaan een e-mail en factuur en dergelijke. Alleen dan kan worden gesteld dat een wederpartij de algemene voorwaarden van de gebruiker (jullie dus) heeft ‘aanvaard’.
Online overhandigen van voorwaarden
Voor elektronische overeenkomsten kent de wet een bijzondere manier om de wederpartij van de algemene voorwaarden in kennis te stellen. Van elektronische overeenkomsten is sprake als je bijvoorbeeld digitaal zaken doet. De algemene voorwaarden moeten dan vóór of bij het sluiten van de overeenkomst digitaal ter beschikking worden gesteld. Dit moet gebeuren op een manier waarop de opdrachtgever ze op kan slaan en later nog eens kan nalezen. Je kan op verschillende manieren hieraan voldoen:
- Plaats bij de boekings- of opdracht verzenden-knop een link naar een PDF-bestand met algemene voorwaarden. Wijs de opdrachtgever er daar dan duidelijk op dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn. Een aanvinkvakje is hierbij aanbevelenswaardig en dit mag niet standaard op aan staan.
- Vermeld in de digitale offerte dat de voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst.
- Voeg de algemene voorwaarden als PDF-bestand toe als bijlage bij de e-mail.
- Dit is niet verplicht als ze al bij de ‘akkoord’ staan, maar wel aan te raden, als opdrachten per e-mail binnenkomen.
- De algemene voorwaarden staan al op jullie website, maar daar zou ik ook een PDF-link neerzetten en eventueel een afdrukknop.
Vernietigbaarheid algemene voorwaarden
Wanneer je de wederpartij niet op een juiste manier de algemene voorwaarden aanlevert, zijn de algemene voorwaarden vernietigbaar. Dit betekent dat de wederpartij de algemene voorwaarden ongeldig kan verklaren. Dit kan betekenen dat jouw facturen bijvoorbeeld later betaald mogen worden. Of erger; dat je aansprakelijk wordt voor zaken die je had kunnen uitsluiten. Je kunt je aansprakelijkheid in algemene voorwaarden bijvoorbeeld ook beperken tot het bedrag dat een verzekeraar uitkeert.
Grijze- en zwarte lijst: onredelijke bedingen in algemene voorwaarden
Je mag niet alle aansprakelijkheid uitsluiten. Voorop staat dat algemene voorwaarden redelijk moeten zijn. De wetgever heeft aangegeven wat zij ten opzichte van consumenten als onredelijk ziet en wat zijn als waarschijnlijk onredelijk ziet. Dit staat opgenomen in de zogenaamde zwarte– en grijze lijst.
Zwarte lijst
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt als onredelijk bezwarend aangemerkt een in de algemene voorwaarden voorkomend beding:
- a.dat de wederpartij geheel en onvoorwaardelijk het recht ontneemt de door de gebruiker toegezegde prestatie op te eisen;
- b.dat de aan de wederpartij toekomende bevoegdheid tot ontbinding, zoals deze in afdeling 5 van titel 5 is geregeld, uitsluit of beperkt;
- c.dat een de wederpartij volgens de wet toekomende bevoegdheid tot opschorting van de nakoming uitsluit of beperkt of de gebruiker een verdergaande bevoegdheid tot opschorting verleent dan hem volgens de wet toekomt;
- d.dat de beoordeling van de vraag of de gebruiker in de nakoming van een of meer van zijn verbintenissen is te kort geschoten aan hem zelf overlaat, of dat de uitoefening van de rechten die de wederpartij ter zake van een zodanige tekortkoming volgens de wet toekomen, afhankelijk stelt van de voorwaarde dat deze eerst een derde in rechte heeft aangesproken;
- e.krachtens hetwelk de wederpartij aan de gebruiker bij voorbaat toestemming verleent zijn uit de overeenkomst voortvloeiende verplichtingen op een der in afdeling 3 van titel 2 bedoelde wijzen op een derde te doen overgaan, tenzij de wederpartij te allen tijde de bevoegdheid heeft de overeenkomst te ontbinden, of de gebruiker jegens de wederpartij aansprakelijk is voor de nakoming door de derde, of de overgang plaatsvindt in verband met de overdracht van een onderneming waartoe zowel die verplichtingen als de daartegenover bedongen rechten behoren;
- f.dat voor het geval uit de overeenkomst voor de gebruiker voortvloeiende rechten op een derde overgaan, ertoe strekt bevoegdheden of verweermiddelen die de wederpartij volgens de wet jegens die derde zou kunnen doen gelden, uit te sluiten of te beperken;
- g.dat een wettelijke verjarings- of vervaltermijn waarbinnen de wederpartij enig recht moet geldend maken, tot een verjarings- onderscheidenlijk vervaltermijn van minder dan een jaar verkort;
- h.dat voor het geval bij de uitvoering van de overeenkomst schade aan een derde wordt toegebracht door de gebruiker of door een persoon of zaak waarvoor deze aansprakelijk is, de wederpartij verplicht deze schade hetzij aan de derde te vergoeden, hetzij in haar verhouding tot de gebruiker voor een groter deel te dragen dan waartoe zij volgens de wet verplicht zou zijn;
- i.dat de gebruiker de bevoegdheid geeft de door hem bedongen prijs binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst te verhogen, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;
- j.dat in geval van een overeenkomst tot het geregeld afleveren van zaken, elektriciteit, warmte en koude daaronder begrepen en dag-, nieuws- en weekbladen en tijdschriften niet daaronder begrepen, of tot het geregeld doen van verrichtingen, leidt tot stilzwijgende verlenging of vernieuwing in een overeenkomst voor bepaalde duur, dan wel tot een stilzwijgende voortzetting in een overeenkomst voor onbepaalde duur zonder dat de wederpartij de bevoegdheid heeft om de voortgezette overeenkomst te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand;
- k.dat de bevoegdheid van de wederpartij om bewijs te leveren uitsluit of beperkt, of dat de uit de wet voortvloeiende verdeling van de bewijslast ten nadele van de wederpartij wijzigt, hetzij doordat het een verklaring van haar bevat omtrent de deugdelijkheid van de haar verschuldigde prestatie, hetzij doordat het haar belast met het bewijs dat een tekortkoming van de gebruiker aan hem kan worden toegerekend;
- l.dat ten nadele van de wederpartij afwijkt van artikel 37 van Boek 3, tenzij het betrekking heeft op de vorm van door de wederpartij af te leggen verklaringen of bepaalt dat de gebruiker het hem door de wederpartij opgegeven adres als zodanig mag blijven beschouwen totdat hem een nieuw adres is meegedeeld;
- m.waarbij een wederpartij die bij het aangaan van de overeenkomst werkelijke woonplaats in een gemeente in Nederland heeft, woonplaats kiest anders dan voor het geval zij te eniger tijd geen bekende werkelijke woonplaats in die gemeente zal hebben, tenzij de overeenkomst betrekking heeft op een registergoed en woonplaats ten kantore van een notaris wordt gekozen;
- n.dat voorziet in de beslechting van een geschil door een ander dan de rechter die volgens de wet bevoegd zou zijn, tenzij het de wederpartij een termijn gunt van tenminste een maand nadat de gebruiker zich schriftelijk jegens haar op het beding heeft beroepen, om voor beslechting van het geschil door de volgens de wet bevoegde rechter te kiezen;
- o.dat de bevoegdheid van de wederpartij om de overeenkomst, die mondeling, schriftelijk of langs elektronische weg tot stand is gekomen, op een overeenkomstige wijze op te zeggen, uitsluit of beperkt;
- p.dat in geval van een overeenkomst tot het geregeld afleveren van dag-, nieuws- en weekbladen en tijdschriften, leidt tot een stilzwijgende verlenging of vernieuwing van de overeenkomst met een duur die langer is dan drie maanden, dan wel tot een stilzwijgende verlenging of vernieuwing van de overeenkomst met een duur van ten hoogste drie maanden zonder dat de wederpartij de bevoegdheid heeft om de overeenkomst telkens tegen het einde van de duur van de verlenging of de vernieuwing op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand;
- q.dat in geval van een overeenkomst tot het geregeld afleveren van dag-, nieuws- en weekbladen en tijdschriften, leidt tot een stilzwijgende voortzetting in een overeenkomst voor onbepaalde duur zonder dat de wederpartij de bevoegdheid heeft om de voortgezette overeenkomst te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand of, in geval de geregelde aflevering minder dan eenmaal per maand plaats heeft, met een opzegtermijn van ten hoogste drie maanden;
- r.dat de wederpartij verplicht de verklaring tot opzegging van een overeenkomst als bedoeld onder j of p respectievelijk q te laten plaatsvinden op een bepaald moment;
- s.dat in geval van een overeenkomst met beperkte duur tot het geregeld ter kennismaking afleveren van dag-, nieuws-, weekbladen en tijdschriften leidt tot voortzetting van de overeenkomst.
Grijze lijst
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn een in de algemene voorwaarden voorkomend beding:
- a.dat de gebruiker een, gelet op de omstandigheden van het geval, ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om op een aanbod of een andere verklaring van de wederpartij te reageren;
- b.dat de inhoud van de verplichtingen van de gebruiker wezenlijk beperkt ten opzichte van hetgeen de wederpartij, mede gelet op de wettelijke regels die op de overeenkomst betrekking hebben, zonder dat beding redelijkerwijs mocht verwachten;
- c.dat de gebruiker de bevoegdheid verleent een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;
- d.dat de gebruiker van zijn gebondenheid aan de overeenkomst bevrijdt of hem de bevoegdheid daartoe geeft anders dan op in de overeenkomst vermelde gronden welke van dien aard zijn dat deze gebondenheid niet meer van hem kan worden gevergd;
- e.dat de gebruiker een ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn voor de nakoming geeft;
- f.dat de gebruiker of een derde geheel of ten dele bevrijdt van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding;
- g.dat een de wederpartij volgens de wet toekomende bevoegdheid tot verrekening uitsluit of beperkt of de gebruiker een verdergaande bevoegdheid tot verrekening verleent dan hem volgens de wet toekomt;
- h.dat als sanctie op bepaalde gedragingen van de wederpartij, nalaten daaronder begrepen, verval stelt van haar toekomende rechten of van de bevoegdheid bepaalde verweren te voeren, behoudens voor zover deze gedragingen het verval van die rechten of verweren rechtvaardigen;
- i.dat voor het geval de overeenkomst wordt beëindigd anders dan op grond van het feit dat de wederpartij in de nakoming van haar verbintenis is tekort geschoten, de wederpartij verplicht een geldsom te betalen, behoudens voor zover het betreft een redelijke vergoeding voor door de gebruiker geleden verlies of gederfde winst;
- j.dat de wederpartij verplicht tot het sluiten van een overeenkomst met de gebruiker of met een derde, tenzij dit, mede gelet op het verband van die overeenkomst met de in dit artikel bedoelde overeenkomst, redelijkerwijze van de wederpartij kan worden gevergd;
- k.dat voor een overeenkomst als bedoeld in artikel 236 onder j of p respectievelijk q een duur bepaalt van meer dan een jaar, tenzij de wederpartij na een jaar de bevoegdheid heeft de overeenkomst te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand;
- l.dat de wederpartij aan een opzegtermijn bindt die langer is dan de termijn waarop de gebruiker de overeenkomst kan opzeggen;
- m.dat voor de geldigheid van een door de wederpartij te verrichten verklaring een strengere vorm dan het vereiste van een onderhandse akte stelt;
- n.dat bepaalt dat een door de wederpartij verleende volmacht onherroepelijk is of niet eindigt door haar dood of ondercuratelestelling, tenzij de volmacht strekt tot levering van een registergoed;
- o.dat de wederpartij bij overeenkomsten, niet zijnde verlengde, vernieuwde of voortgezette overeenkomsten als bedoeld in artikel 236, onder j of p respectievelijk q, aan een opzegtermijn bindt die langer is dan een maand.
De lijsten staan opgenomen in artikel 236 en 237 van het 6e Burgerlijk Wetboek.
Verwijzing op de factuur
Een eerste (en enige) verwijzing naar en toepasselijk verklaring van algemene voorwaarden op de factuur is af te raden. Dit kan alleen werking kan toekomen in een reeks opvolgende opdrachten. Je doet er daarom verstandig aan om je voorwaarden van toepassing de verklaren voor het aangaan van een samenwerking. Voor de volledigheid kun je de voorwaarden van een andere partij expliciet weigeren.
Internationale werking
Algemene voorwaarden kunnen ook een internationale werking hebben. Het is handig om de voorwaarden paraat te hebben in de taal van de wederpartij. Je kan in ieder geval de tip te geven om het document even door Google Translate te halen. Dit is niet verplicht. Wat wel verplicht is; de verwijzing. Die moet duidelijk en begrijpelijk zijn voor de ander.
Vragen?
Wil jij voortaan ook handig gebruik maken van algemene voorwaarden? Ik kan je helpen met het opstellen ervan. Neem gerust contact op!