Ah, publishing. De handel in auteursrecht. Een lastig te vatten onderdeel van de muziekindustrie, omdat het gaat over de rechten in de teksten en composities van muziek. Het zijn de onderliggende stukken van een track. Waar de opgenomen muziek als het lichaam heeft te gelden, gaat het auteursrecht als het ware over de organen. Niet dat publishers zich bezighouden met de handel in organen, maar je snapt nu misschien beter wat publishing of muziekuitgave is.
Waar gaat publishing niet over? Over uitvoeringen, opnames, masterrechten, naburige rechten, platenmaatschappijen, uitbrengen (maar wél over uitgeven), Sena, NORMA, verkoopcijfers van muziekwinkels, SoundExchange, sound recording copyright (in de VS). Om dit verschil te duiden, heb ik een mooi overzichtje gemaakt:
Ik hoor vaak dat artiesten (tekstschrijvers, componisten) denken dat ze ‘binnen’ zijn als ze een publishing deal in de wacht weten te slepen. Het is zeker een opmaat naar succes, maar de exacte invulling van de deal kan je carrière maken of breken. Het kan je carrière maken als je de bevestiging en backing van een (grote) muziekuitgever hebt. Dit geeft een zekere credibility en natuurlijk een voet tussen de deur bij filmproducenten, platenmaatschappijen, andere artiesten, game developers, merken en reclamebedrijven. Maar, als je het alleen voor die credibility doet, dan is het tekenen van een ‘traditionele’ publishing deal misschien niet de beste optie.
Maar wat dan wel? En, hoe kom je daar? In dit artikel geef ik je een aantal handvaten waarmee je kan beginnen met een oriëntatie op de voor jou beste vorm van muziekuitgave en waarmee je een gesprek met je (beoogde) publisher kan aangaan.
Wat is publishing?
Even in het kort; een muziekuitgave-overeenkomst of publishing deal is een overeenkomst waarmee je (in de meeste gevallen) jouw auteursrecht overdraagt aan je wederpartij, de uitgever. Die overdracht heeft als doel dat de uitgever jouw auteursrecht gaat exploiteren. Die exploitatie bestaat eruit dat de uitgever ervoor moet zorgen dat jouw werk zoveel, althans zo gunstig mogelijk wordt gebruikt. Dat gebruik kan eruit bestaan doordat bijvoorbeeld zangers jouw tekst gaan zingen of dat jouw muzikale compositie kan worden opgenomen en bijvoorbeeld kan worden samengevoegd met beeld (dit wordt een sync genoemd, van synchronisatie). Daarnaast kan een uitgever creatief advies geven, haar netwerk voor je gebruiken en deuren voor je openen en last, but zeker niet least; ervoor zorgen dat jouw muziekwerk goed wordt geregistreerd bij Buma/Stemra en andere relevante partijen en het geld ophalen dat met de exploitatie wordt verdiend. Samengevat; de overdracht van jouw rechten aan de publisher, zou jou dus geld moeten opleveren.
De voordelen van een publishing deal
1. geld (dit kan een voorschot zijn)
2. budget voor demo’s
3. de werknemers van de publisher werken voor je (pluggers, A&R, administratie, etc.)
4. netwerk / connecties (bijvoorbeeld writing camps)
5. credibility
De nadelen van een publishing deal
1. het voorschot moet je terugbetalen
2. je kan last hebben van concurrentie van andere artiesten bij de uitgever
3. je groeit naarmate je carrière vordert, soms verschuiven dan je behoeftes, maar niet je deal
4. je zit langere tijd vast aan 1 partij
5. je verliest vaak de beslissingsbevoegdheid en creatieve controle over je muziek
De keuze voor een publishing deal
Uiteraard is het bovenstaande rijtje niet uitputtend. Als je zelf aan de slag wil met een publishing deal, dan moet je wel een goed begrip hebben van 1) de relevante rechten, 2) het branchegebruik en 3) hoe je vervolgens je afspraken verwoord. Gelukkig is er anders veel informatie te vinden over publishing en organiseert bijvoorbeeld Music Pitch daar weleens avonden over.
Als je de voordelen afweegt tegen de nadelen en heel erg goed kijkt naar wat jij precies nodig hebt en wat de publisher precies voor je gaat doen, dan kun je een weloverwogen keuze maken voor wat betreft een publishing deal en hoe deze eruit zou moeten zien.
Voorbeeld
Ik zal je een voorbeeld geven: stel, je hebt een enorm netwerk en jouw studio is een verzamelplek voor creatieven. Je hebt met een paar vrienden een paar nummers gemaakt en je krijgt eigenlijk wel maandelijks een aanbod of je jullie muziek op een label wil releasen. Daarnaast heb je jouw muziek geregistreerd bij Buma, Stemra en Sena en krijgt je daar om de zoveel tijd een beetje geld uit. De streams gaan immers best wel goed en jullie beste track werd door een paar dj’s op Awakenings gedraaid. Op zich zijn dus eigenlijk al jouw voordelen al gedekt door je eigen netwerk. Een publisher zou die voordelen kunnen maximeren, maar de keuze aan jou is waar jij je aandacht op wil vestigen. En vooral ook, tegen welke prijs je dat wil doen: een klein beetje van veel is vaak nog altijd meer dan heel veel van weinig. Maar als je het ‘standaardpakket’ van de uitgever niet nodig hebt, dan kun je misschien een constructie bedenken die jou wat minder ‘kost’ en een inkomstenstroom oplevert waar je zelf niet bij kan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan exploitatie in het buitenland of de samenwerking met de artiesten die jouw tracks hebben gedraaid. Wat dacht je van jouw muziek onder een aftermovie? Misschien maak je ook wel muziek die niet direct op Awakenings zou worden gedraaid en veel beter past bij een spannende film. In die gevallen kan een muziekuitgave-overeenkomst wel een oplossing zijn.
Verschillende muziekuitgave-overeenkomst
Publishing deals komen in vele vormen en maten. De meest bekende varianten zijn:
1. titelovereenkomst: hierbij teken je 1 muziekwerk bij een uitgever en ben je verder vrij om te gaan en staan waar je wil.
2. auteursovereenkomst: in deze constructie draag je al je muziekwerken (en de rechten daarop) over aan de uitgever gedurende een x-aantal jaar. Soms krijg je daar een vaste fee per maand of kwartaal voor terug, bij wijze van voorschot en soms komt er dan nog een toetje in de vorm van een percentage van de winst als er meer dan het voorschot wordt verdiend met de exploitatie van jouw auteursrecht.
3. co-publishing: met een gedeeld uitgeversschap deel je de rechten en inkomsten die normaliter aan de uitgever toekomen. Dit kan een goede oplossing zijn als je zelf al over een flink netwerk en exploitatiemogelijkheden beschikt en ongeveer op gelijke voet staat met de uitgever.
4. administratie- of “admin deal”: als je alleen het papierwerk over de schutting wil gooien, dan is deze constructie voor jou het beste. Soms is een overdracht van rechten bij deze deal niet nodig en hou je dus zelf creatieve controle over je werk. Je laat de uitgever alleen de registratie en administratie doen. Dit kan wel handig zijn, want een uitgever heeft vaak een heel ‘apparaat’ beschikbaar om dit te doen en heeft internationale contacten en werkwijzen die het ophalen van jouw geld een stuk makkelijker maken.
5. sub-publishing: dit is iets anders dan co-publishing, maar het lijkt er wel op. Eigenlijk is het een soort mixje van co-publishing en een admin deal. Het is best goed voor te stellen dat een buitenlandse, lokale uitgever meer ‘clout’ of onderhandelingskracht heeft dan een uitgever die hier gevestigd is.
Alternatieven
Je zou er natuurlijk ook voor kunnen kiezen om je eigen uitgeverij te beginnen. Veel meer dan een registratie in het handelsregister van de Kamer van Koophandel, een paar goede contracten en een registratie bij Buma/Stemra is daar op zich niet voor nodig. Ik zie de laatste tijd steeds meer jonge, nieuwe muziekuitgevers ontstaan, al dan niet samenwerkend met een grotere partij achter zich. Zo’n constructie kan via een muziekuitgavefonds, wat een soort aparte account van bij de uitgever is en waarin werken komen van artiesten die bij jou tekenen, terwijl de uitgever kijkt hoe zij van meerwaarde kan zijn bij de exploitatie ervan.
Muziekindustrie
Muziekuitgave maakt onlosmakelijk deel uit van de muziekindustrie. Als je geen zin hebt om je eraan te wagen, dan loopt je sowieso geld mis. Ik zeg niet dat je muziek moet maken om geld te verdienen, maar geld is wel verbonden aan muziek. Als je op lange termijn carrière wil maken in de creatieve sector, dan is het belangrijk om te weten welke rechten je hebt. Als je weet welke rechten je hebt, kun je daar handige afspraken over maken. Die bewustwording en afspraken zouden ertoe moeten leiden dat je meer inkomsten krijgt. Die inkomsten zorgen voor vrijheid, zowel in je hoofd als creatief en die creativiteit zorgt ervoor dat je betere werken maakt. Betere werken leveren weer meer geld op en zo kom je in een positieve spiraal naar boven toe. Mooi toch?
Vragen of contact?
Als je vragen hebt over muziekuitgave en auteursrecht, kijk dan hier. Heb je een voorstel voor een publishing deal ontvangen of wil je jouw eigen muziekuitgeverij beginnen? Neem gerust even contact met mij op om de mogelijkheden te bespreken.
2 reacties