Teken je als model voor het eerst bij een modellenbureau, model management, mother agency of talent scout? Goed bezig! Vanaf dat moment kan je je naam aan een toffe agency koppelen, zullen de opdrachten binnenkomen en kan je leven van hetgeen je het leukst vindt om te doen; voor de camera staan.
Veel beginnende modellen kunnen niet wachten om die handtekening onder zo’n overeenkomst te zetten. Toch is het erg belangrijk om goed na te gaan waar je dat krabbeltje precies onder zet. In deze blog bespreken we de overeenkomsten die je in de modellenwereld kunt tegenkomen en behandelen we de aandachtspunten bij het tekenen van zo’n deal.
Verschillende soorten overeenkomsten met verschillende soorten modellenbureaus
In de modellenwereld zijn er verschillende soorten contracten die je met een modellenbureau kan sluiten. Bij iedere contractsoort zijn de voorwaarden en je rechten anders geregeld. Welke contract bij jou past, hangt af van hetgeen je van de agency verwacht.
Mother agency
Het moederbureau is vaak het eerste bureau waar je tekent en is het bureau van je thuisland. Zij introduceren jou in de markt en maken de connectie met internationale bureaus in ruil voor een deel van de commissie. Betekent dit dan dat je dubbele commissies betaalt als je via het moederbureau bij een internationaal bureau terecht komt? Niet per se. Het moederbureau zal meestal een lagere commissie vragen als zij slechts de tussenpersoon zijn tussen jou en een agency in het buitenland.
Een rekenvoorbeeld: vaak vraagt het moederbureau een commissie van 20%, maar voor internationale klussen vragen zij doorgaans 10%. Stel dat de agency in Londen ook 10% vraagt voor klussen die via het moederbureau worden geregeld. Dan betaal je dus in totaal 20%, net als voor binnenlandse klussen. Maar het kan ook zijn dat in hetzelfde voorbeeld een agency in Parijs 15% vraagt. Dan betaal je in totaal 25%. Het percentage dat je in het buitenland betaalt kan erg verschillen en bepaalt grotendeels de hoogte van de totale commissie.
Exclusieve modellenovereenkomst
In de fashionwereld komt het vaak voor dat modellen tekenen met slechts één agency of merk. Er wordt afgesproken dat het model niet mag tekenen bij iemand anders voor de duur van het contract. Zulke contracten worden exclusieve contracten genoemd. Door deze sterke verbondenheid zal de agency veel tijd en moeite stoppen in persoonlijke begeleiding, bijvoorbeeld door het bouwen van een goed portfolio. Tegelijkertijd ga je met het tekenen van een exclusief contract een grote commitment aan. Ga dus bij jezelf goed na of dit de juiste agency is en laat het contract nakijken.
Niet-exclusief contract met een model agency
Bij een non-exclusief contract mag je ook tekenen bij andere agency of klussen aannemen buiten de agency om. De afgesproken commissie hoeft alleen te worden betaald over de klussen die de agency regelt. De keerzijde aan deze vrijheid is dat er meestal minder aandacht wordt besteed aan persoonlijke begeleiding. Als je de optie open wil houden om buiten de agency om met andere partijen in zee te gaan, is een non-exclusief contract voor jou the way to go.
Losse opdrachtgevers
Het kan ook zijn dat je een opdrachtgever je direct boekt, bijvoorbeeld omdat zij jouw portfolio heeft gezien of al eerder met je heeft samengewerkt. Het contract eindigt op het moment dat de klus is gedaan. Let op: als je onder exclusief contract staat bij een agency, kan dit eraan in de weg staan om directe boekingen te doen!
Agentuurovereenkomst?
Afgezien van de rechten die je als model hebt (waar we kortgeleden dit artikel over hebben geschreven), zijn er regels verbonden aan het contract dat je met het modellenbureau sluit. Contracten die je voor langere tijd sluit met een modellenbureau, worden volgens de wet doorgaans gezien als ‘agentuurovereenkomsten’. Dit betekent zo veel als dat er wordt overeengekomen dat de agent (het modellenbureau) bemiddelt tussen jou en klanten of opdrachtgevers. Nog korter gezegd spreek je af dat de agency een tussenpersoon is. Voor dit type overeenkomsten stelt de wet aparte regels:
- Voor de beëindiging geldt een opzegtermijn van vier maanden. Bij overeenkomsten van langer dan drie jaar is de opzegtermijn vijf maanden en bij overeenkomsten van langer dan zes jaar een half jaar. Hier kan overigens van worden afgeweken als er specifiek een opzegtermijn in het contract is opgenomen.
- Tussen de agency en jou bestaat een zogeheten ‘zorgplicht’; de agency moet uit zichzelf de nodige informatie geven over wat ze precies doen en moet jouw instructies opvolgen.
- Als de agency ervoor heeft gezorgd dat jij een klantenkring hebt opgebouwd, kan het zijn dat je de agency een extra vergoeding moet betalen op het moment dat de overeenkomst eindigt.
Als jouw overeenkomst een agentuurovereenkomst is, komt er dus best het een en ander bij kijken. Echter zal niet elke overeenkomst die je met een agency sluit een agentuurovereenkomst zijn. Onder andere de duur van het contract, de taken van de agency en bij wie het financiële risico ligt, bepalen of het een agentuurovereenkomst is of niet. Let op: het maakt niet uit dat er in het contract staat dat het iets anders is dan een agentuurovereenkomst! De omstandigheden zijn bepalend. Wat in het contract staat, kan dus nog weleens misleidend zijn. Als je niet voor verrassingen wil komen te staan (zoals dat je plotseling een klantenkringvergoeding moet betalen), laat dan je contract nakijken door een gespecialiseerd jurist.
Contractsonderwerpen met modellenbureaus
De agency en jij zijn, ondanks de regels die de wet stelt, nog steeds in grote lijnen vrij om het contract in te richten zoals jullie willen. Toch zien in de praktijk de contracten er vaak ongeveer hetzelfde uit. Dit zijn een aantal punten die je vaak in contracten terugziet en die van belang zijn om met elkaar af te spreken;
- Of er sprake is van exclusiviteit of non-exclusiviteit.
- De lengte van het contract.
- Of de agency met of zonder jouw toestemming contracten mag sluiten met de opdrachtgever.
- Welke werkzaamheden de agency moet verrichten.
- Of er sprake is van een inspannings- of een resultaatverplichting (vaak zal de agency afdwingen dat het niet uitmaakt als het hun niet lukt om klussen te regelen)
- De hoogte van de commissie.
- Hoe er wordt omgegaan met de kosten die de agency ten behoeve van jou maakt.
- Hoe de opdrachtgever uitbetaalt (vaak incasseert de agency en betalen zij jou uit na aftrek van de commissie en gemaakte kosten).
- Wat er gebeurt als het contract wordt beëindigd. (Vaak zal de agency na beëindiging de commissie van een duurzame opdracht die zij hebben bemiddeld willen blijven ontvangen)
Ook zal de agency meestal in het contract zetten dat ze bepaalde dingen van jou verwachten. Je moet de opdrachtgever toestaan om gebruik te maken van je portret, je mag niet zomaar je look veranderen en jij bent verantwoordelijk als je bij een opdracht niet op komt dagen of je werk niet goed verricht. Dit kan misschien als belastend worden ervaren, maar aan de andere kant is het logisch dat de agency dit soort garanties wil. Uiteraard is er een grens van wat de agency van jou mag verwachten, en is het de moeite waard om te onderhandelen als je het ergens niet mee eens bent. Laat je dus niet te veel intimideren door de agency waar je zo naar opkijkt!
Tips voor jou als model
Wat uiteindelijk in het contract wordt afgesproken, kan van grote invloed zijn op je carrière. Behalve dat een goed contract duidelijkheid en houvast geeft, kan het eventuele ruzies met je agency voorkomen. Het is dus van groot belang dat dit contract in orde is. Dat het lastig in te schatten is of het contract deugt of niet, is goed te begrijpen. Hierbij vast een korte checklist om in het achterhoofd te houden;
- Komt in het contract naar voren of je ook bij andere agency’s mag tekenen of niet?
- Is het duidelijk welke werkzaamheden de agency moet verrichten, en wat er gebeurt als zij dit niet doen?
- Wordt er een andere commissie gerekend als de agency slechts tussenpersoon is tussen jou en een andere (buitenlandse) agency?
- Zijn er afspraken over eventuele kosten die de agency ten behoeve van jou mag maken en tot welk bedrag mogen zij dit doen?
- Is er duidelijkheid over hoe er beëindigd wordt en wat de gevolgen zijn van die beëindiging?
Tips voor jou als modellenbureau
Als agency moet je goed opletten op de volgende punten (los van het bovenstaande):
- De commitment van het model;
- Talent scouts die aan het ‘headhunten’ zijn;
- Overnamebepalingen;
- Kennis van het model over juridische zaken.
Je zou zeggen dat de commitment altijd duidelijk is, maar het is als modellenbureau ook niet prettig om te werken met een model dat niet goed genoeg is of niet meer wil. Besteed daarom aandacht aan de beëindigingsbepalingen, zeker als je flinker investeringen hebt gedaan.
Het is kaart brengen van talent scouts kan handig zijn om marktwaarde te bepalen.
Tot slot is het niet altijd ‘handig’ als het model zomaar tekent. Als het contract niet glashelder is, dan moet het worden uitgelegd. Bij die uitleg speelt de zakelijke en juridische kennis van een model een rol. Je kan dan beter adviseren dat het model juridisch advies zoekt voor het tekenen van het contract. In muziekcontracten is zo’n bepaling al heel normaal.
Vragen over contracten van of met een modellenbureau?
Heb je vragen over je contract of zoek je juridische hulp bij het onderhandelen met je agency? Neem dan gerust contact met ons op.
Dit artikel is geschreven door Sander Petit (advocaat) & Willem van Rees (studentstagiair).
