Ik krijg vaak de vraag of het vermelden van de naam van de maker bij publicatie van een werk (zoals een foto of muziekstuk) verplicht is. Kort door de bocht; nee, dat hoeft in beginsel niet. Maar, als de maker van de betreffende foto zich verzet tegen publicatie zonder naamsvermelding, dan moet je daar wel even goed over nadenken… Het is uiteraard wel zo netjes om iemands naam te vermelden!
Juridisch kader van naamsvermelding
De vraag of de naam van de maker bij het werk moet worden vermeld wordt beantwoord aan de hand van artikel 25 van de Auteurswet. In dit artikel staan de persoonlijkheidsrechten van de maker van een werk. Artikel 25 lid 1 sub c van de Auteurswet zegt dat de maker van een werk “het recht heeft zich te verzetten tegen openbaarmaking van het werk zonder vermelding van zijn naam of andere aanduiding als maker”.
Recht op verzet
Ok, het gaat dus om het recht van VERZET. Op de barricades! Als slimme maker dek je dit dus vooraf af. Een maker van een werk kan zich niet tegen iedere publicatie van het werk zonder naamsvermelding verzetten. Soms werk je namelijk in een branche waarbij naamsvermelding niet de gangbare praktijk is, denk aan de reclamewereld. In sommige landen zie je bij commercials de naam van de muziek wel vermeld; het kan dus wel!
Naamsvermelding verplicht
Ik raad je aan om altijd in de gesloten overeenkomst (bijvoorbeeld een licentie) te controleren of de opdrachtgever / wedstrijdorganisator / gebruiker / exploitant bij publicatie de naam van de maker moet vermelden. Als is afgesproken dat de naam bij de publicatie moet worden vermeld gaat de hierboven genoemde uitzondering van gebruikelijkheid in de branche gaat niet meer op.
Credits
Om onduidelijkheden over naamsvermelding te voorkomen – en een veroordeling tot schadevergoeding te vermijden – verdient het aanbeveling om altijd afspraken te maken met de maker over vermelding van zijn naam bij publicatie van zijn werk. Zulke afspraken moeten OOK worden gemaakt als de maker zijn auteursrechten overdraagt. In muziekcontracten zie ik vaak staan dat de maker afstand doet van deze rechten. Ik zie niet zo in waarom. Jij wel? Het recht van de maker op naamsvermelding wordt door de overdracht van auteursrecht namelijk niet buiten spel gezet: de maker blijft ondanks de overdracht de mogelijkheid houden zich tegen publicatie van het werk zonder naamsvermelding te verzetten.
Toestemming voor gebruik van werk
Blijf altijd goed opletten; naamsvermelding is geen voorwaarde voor het mogen overnemen van auteursrechtelijk beschermde werken. Voor overnemen van en werk is altijd de toestemming van de maker voor nodig!
Als je je afvraagt waarom er soms geen naamsvermelding bij mijn afbeeldingen staat; vaak komen ze van Pixabay of Pexels en zijn ze vrijgegeven onder een Creative Commons-licentie. De afbeeldingen zijn dan Vrij voor commercieel gebruik en er is Geen attributie noodzakelijk. Let op; er zijn ook Creative Commons-licenties waarbij naamsvermelding wel verplicht is en ander gebruik beperkt kan zijn.
