Ondanks dat de focus van het debat zich tegenwoordig richt op streamen, blijft het downloaden van muziek voor dj’s en producers van groot belang. Het lijkt heel simpel, downloaden, maar wat betekent dit juridisch gezien? En wat mag je met een download doen?
Het valt me op dat er een verschil bestaat tussen wat dj’s denken dat ze krijgen als ze online tracks kopen en wat ze in werkelijkheid krijgen. Dat verschil komt voort uit de wet, de algemene voorwaarden van de aanbieder en – last but not least – de ouderwetse volksmond.
De wet
Even een snelle recap: Het auteursrecht is het recht van de maker van een auteursrechtelijk beschermd werk om zich te verzetten tegen elke openbaarmaking en verveelvoudiging van zijn werk. Onder verveelvoudigen valt onder andere kopiëren, maar ook remixen en samplen. Openbaarmaken spreekt voor zich: het ter beschikking stellen aan het publiek.
De voorwaarden
Ervan uitgaande dat je digitale muziek legaal koopt en download – daar zijn inmiddels genoeg mogelijkheden voor – koop je in feite een recht om een bepaald muziekbestand te mogen gebruiken. Dit recht wordt ook wel een licentie genoemd en een licentie is weer een soort toestemming voor het gebruik van bijvoorbeeld auteursrechtelijk beschermd werk.
In de voorwaarden van bijvoorbeeld iTunes staat verder vermeld dat je het muziekbestand alleen mag gebruiken voor persoonlijke, niet-commerciële doeleinden. Je mag een gedownloade track dus niet zomaar gaan remixen en die remix uitbrengen! Daarvoor heb je – ondanks je aankoop – toestemming nodig van de rechthebbenden.
Niet-commercieel gebruik houdt kort gezegd in: beluisteren mag. Remixen en samplen ook, maar het resultaat mag je dan weer niet zonder toestemming van de rechthebbenden naar buiten brengen. Volgens de Auteurswet moet het dus echt gaan om “eigen oefening, studie of gebruik”.
De volksmond
Door een track bij bijvoorbeeld iTunes te kopen, krijg je nadrukkelijk geen eigendom of auteursrechten van die track. Je krijgt een licentie om de track onder bepaalde voorwaarden te mogen gebruiken.
Dus ja, je mag er thuis mee oefenen en spelen en ja, je mag een op iTunes gekochte track draaien op een feest. Tot zover is de track van jou, en niet verder.
Die Hard
Wat heeft Bruce Willis hiermee te maken? Veel! Bruce las de “kleine lettertjes” van iTunes en was daar nogal verbolgen over. Hij kwam erachter dat hij alleen een licentie had gekocht van de muziekbestanden en geen eigendom. Omdat de licenties van iTunes eindigen na de dood van de die hard, kon hij zijn iTunes-bibliotheek niet zomaar nalaten aan zijn vrouw of kinderen, terwijl hij daar wel veel geld voor heeft betaald. In zijn films staat hij misschien boven de wet en is hij soms de volksmond, maar hier moest Bruce in de algemene voorwaarden van iTunes zijn meerdere erkennen.
Shoppen
Beatport, Juno, DJ Tunes, ze hebben allemaal algemene voorwaarden, ook wel terms of use genoemd. Lees deze eens door als je twijfelt wat je precies met je aankoop mag doen en wat niet. iTunes is bijvoorbeeld streng met het aantal apparaten waar je jouw aankoop op mag kopiëren. Als de voorwaarden je niet bevallen, zou je het altijd eens bij een andere downloadwinkel kunnen proberen!
Deze column verscheen eerder in aangepaste vorm bij DJ Mag NL.